huzursuz bacak sendromu ne demek?

</ref>

Wittmaack–Ekbom sendromu | belirtiler = Bacaklarda, onları hareket ettirince geçen hoş olmayan his¹ | komplikasyonlar = Gündüz uykusuzluk, düşük enerji, sinirlilik, mutsuzluk² | olağan başlangıç = İleri yaşlı bireylerde daha sık³ | duration = | causes = | risk faktörü = Demir eksikliği, böbrek yetmezliği, Parkinson hastalığı, şeker hastalığı, romatizmal eklem iltihabı, hamilelik, bazı ilaçlar⁴⁵⁶ | diagnosis = Semptomlara göre diğer tüm olası sebepler araştırıldıktan sonra⁷ | differential = | prevention = | treatment = Yaşam stili değişiklikleri, ilaçlar⁸ | medication = Levodopa, dopamin agonistleri, gabapentin⁹ | prognosis = | frequency = 2.5–15% (ABD)¹⁰
%3-5 (Türkiye)¹¹ | deaths = }}

Huzursuz bacak sendromu (HBS), uyku ya da istirahat esnasında (otururken veya yatarken) bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir histir.

Bu his kişiyi özellikle geceleri rahatsız eder. Ağrının tarifinde de çeşitlilik olur ve kişi "bacaklarım kıpraşıyor", "gıdıklanıyor", "yanıyor", "karıncalar geziyor" gibi cümlelerle yaşadığı sıkıntıyı anlatmaya çalışır.

İki farklı Huzursuz Bacak Sendromu vardır. Primery ve Seconder HBS.

Semptomlar ve belirtiler

Bacaklardaki rahatsız edici his nedeniyle bacakların hareket ettirilmesi isteği
Oturma ya da uzanma gibi inaktif durumlarda ortaya çıkar veya daha da kötüleşir.
Yürüme, germe gibi hareketlerle kısmen ya da tamamen düzelir.
Gündüz saatlerine göre akşam daha fazladır ya da sadece akşam saatlerinde ortaya çıkar.

Huzursuz bacak sendromlu bireylerde depresyon ve anksiyete bozukluklarının görülme oranı daha yüksektir.¹²

Teşhis

Huzursuz bacak sendromu için spesifik bir test yoktur, ancak vitamin eksiklikleri gibi diğer nedenleri tespit etmek için spesifik olmayan laboratuvar testleri kullanılır. Teşhisi doğrulamak için beş semptom kullanılır:¹³

Genellikle hoş olmayan veya rahatsız edici duyumlarla ilişkili olan, uzuvları hareket ettirmek için güçlü bir dürtü.
Genelde bu dürtünün hareketsizlik veya dinlenme sırasında başlaması veya kötüleşmesi.
Bu dürtünün bacakların hareketi ile düzelmesi (en azından geçici olarak).
Bu dürtünün akşamları veya geceleri kötüleşmesi.
Bu semptomlara herhangi bir tıbbi veya davranışsal durum neden olmaması.

Bu semptomlar, yukarıdaki gibi önemli değildir, ancak HBS hastalarında yaygın olarak görülür:¹⁴¹⁵

HBS ile genetik bağlılık veya aile öyküsü
dopaminerjik tedaviye güçlü yanıt
gündüz veya uyku sırasında periyodik bacak hareketleri
en güçlü şekilde etkilenenler orta yaşlı veya daha yaşlı kişilerdir
diğer uyku bozuklukları da yaşanabilir
demir depolarının azalması bir risk faktörü olabilir ve değerlendirilmesi gerekir

Uluslararası Uyku Bozuklukları Derecelendirmesi (ICSD-3)'e göre, ana semptomların HBS tanısını desteklemek için bir uyku bozukluğu veya bozuklukları ile ilişkili olması gerekir.¹⁶ Bu derecelendirmede belirtildiği üzere, HBS semptomları kişi hareketsiz olduğunda başlamalı veya kötüleşmeli, hareket ederken rahatlatılmalı, sadece veya çoğunlukla akşamları ve geceleri gerçekleşmeli, diğer tıbbi veya davranışsal koşullar tarafından tetiklenmemeli ve kişinin yaşam kalitesini bozmalıdır.¹⁷¹⁸ Genellikle her iki bacak da etkilenir, ancak bazı durumlarda bir asimetri olabilir.

Ayırıcı tanı

Huzursuz bacak sendromu ile ayırt edilmesi gereken en yaygın durumlar bacak krampları, pozisyonel rahatsızlık, lokal bacak yaralanması, artrit, bacak ödemi, venöz staz, periferik nöropati, radikülopati, alışılmış ayak vuruşu/bacak sallanması, anksiyete, miyalji ve ilaca bağlı akatizi içerir.¹⁹

Periferik arter hastalığı ve artrit bacak ağrısına da neden olabilir, ancak bu genellikle hareketle daha da kötüleşir.²⁰

Miyelopati, miyopati, vasküler veya nörojenik klodikasyon, hipotansif akatizi, ortostatik titreme, ağrılı bacaklar ve hareketli ayak parmakları gibi daha az yaygın ayırıcı tanı koşulları da vardır.²¹

Destekleyici Kriterler

Ailede HBS varlığı
Dopaminerjik tedaviye yanıt alınması
Uykuda ya da uyanıklıkta periyodik bacak hareketlerinin varlığı (PLMS-PLMW)
Uykusuzluk
Kronik ilerleyici gidiş ve/veya periyodik kötüleşmeler
Normal nörolojik muayene

Tedavi

Altta yatan bir neden varsa (B12 Eksikliği, kansızlık, şeker hastalığı gibi) öncelikle onun tedavisi gerekmektedir. Sebebi belirsiz olan durumlarda ilaç tedavisi (Ropinirol, Pramipeksol, Klonazepam, Diazepam, Karbamazepin, Sinemet) verilebilir.

Huzursuz bacak sendromu olan kişinin bacaklarını hareket ettirmesi, sıcak sargı ile sarılması, yataktan kalkıp dolaşması ya da masajla kısa süreli de olsa bir rahatlama sağladığı ancak bu yöntemlerin sorunu geçici olarak gidermediği bilinmektedir.